De normale heup bij een hond
Normale heupen zijn opgebouwd uit een heupkop en een heupkom. De kop zit in de kom en past hier goed in. Op de afbeelding is een normaal heupgewricht van de hond te zien met alle structuren (met dank aan Novartis).
Plaatje heup normaal hond
Als een hond heupdysplasie heeft, past de heupkop niet goed in de heupkom of zit deze te los. Hierdoor kan de heupkop geheel of gedeeltelijk uit de kom schieten. Het eruit schieten doet pijn. Daarnaast veroorzaakt deze instabiliteit artrose, ofwel gewrichtsslijtage. Deze artrose doet ook pijn. Hieronder is een plaatje te zien van een heup met heupdysplasie.
Plaatje heupdysplasie hond
Hoe ontstaat heupdysplasie (HD) bij de hond?
Er zijn verschillende mogelijke oorzaken voor het ontstaan van heupdysplasie (HD). De belangrijkste factor is genetische aanleg. Door alleen maar met dieren te fokken die HD-vrij zijn, kan je het optreden van HD fors terugdringen. Het nadeel is dat dieren drager kunnen zijn van HD zonder het zelf te hebben. Fokken met een dier dat geen HD heeft, sluit dus niet uit dat de nakomelingen ook geen HD krijgen. Echter, door structureel alleen te fokken met dieren zonder HD is het mogelijk dit op lange termijn uit een ras te fokken.
Naast een genetische aanleg is voeding ook van groot belang. Indien honden gevoed worden met een dieet dat veel calcium bevat, een foute calcium/fosfor verhouding of een hoog energiegehalte heeft, is de kans op het ontstaan van HD een stuk groter. Een goed dieet beperkt de kans op HD dus aanzienlijk.
Als laatste is beweging een factor. Indien grote honden die nog erg jong zijn, dus voordat ze uitgegroeid zijn, fysiek al zwaar belast worden, is de kans op het ontstaan van HD ook groter. De vraag is dan wel weer wat een zware belasting inhoudt. Hier is geen duidelijk antwoord op. Wij adviseren u in ieder geval om uw hond niet naast de fiets te laten rennen. Lekker een stuk wandelen kan natuurlijk wel.
Welke symptomen heeft een hond met heupdysplasie (HD)?
De symptomen verschillen per hond en hangen af van de ernst. Het is echter niet altijd zo dat honden met ernstig zichtbare HD op de röntgen, ook altijd slecht lopen. Soms hebben honden op röntgen duidelijk HD maar lopen ze nog vrij goed. Andersom kan ook.
Soms is bij een wakker dier al te voelen dat de heup instabiel is. Via de Ortalani-test is te voelen dat de heup uit de kom is te duwen. Onder narcose is dit nog duidelijker, omdat de dieren dan volledig ontspannen zijn.
Honden met HD hebben pijn. We zien vaak de volgende symptomen:
1. Moeilijk overeind komen
2. Een ietwat waggelende gang met de achterpoten
3. Minder graag rennen of lopen
4. Meer blijven liggen
5. Niet meer op de bank kunnen springen of in de auto komen
Geen van deze symptomen zijn specifiek. Andere ziektes kunnen dezelfde symptomen geven.
Hoe stellen we de diagnose van heupdysplasie bij de hond?
De diagnose kan soms al via een klinisch onderzoek gesteld worden. Honden met HD hebben vaak een wat zwalkende gang met de achterhand. De definitieve diagnose wordt echter gesteld door middel van röntgenonderzoek en het goed navoelen van de heupen onder narcose.
Hoe behandelen we heupdysplasie bij de hond?
Er kan behandeld worden op conservatieve wijze (dus zonder operatie) of chirurgische wijze.
Conservatief
Door al te zware belasting van de heupen te vermijden voorkomen we ten dele dat er artrose ontstaat. Het trainen van de spieren is echter wel goed, en dan met name van de bilspieren. Daarom is zwemmen een ideale manier om beiden te bereiken. De (bil)spieren worden getraind en het gewricht wordt amper belast. Door de bilspieren goed te trainen, wordt het heupgewricht stabieler. De bilspier drukt de heup steviger in de heupkom waardoor deze wat stabieler wordt.
Daarnaast geven we vaak pijnstillers. Deze medicijnen zijn niet alleen pijnstillend, maar ook ontstekingsremmend. Hierdoor remmen ze de vorming van artrose.
Als laatste is ondersteuning mogelijk met behulp van voeding en voedingssupplementen. Speciale gewrichtsdiëten zijn rijk aan onverzadigde vetzuren (omega 3 vetzuren). Deze hebben een ontstekingsremmende werking. Daarnaast zijn er andere toevoegingen die dit effect nog extra ondersteunen. In het Dierenziekenhuis schrijven onze dierenartsen en assistentes vaak Mobility Support van Royal Canin voor. Hier is ook nog groenlipmossel toegevoegd. Dit supplement heeft ook een gunstig effect op artrose.
Chirurgisch
Indien er nog geen artrose gevormd is, kunnen we proberen het heupgewricht te stabiliseren. De meest effectieve methode om dit te bereiken is een bekkenkanteling. Door de heupkom los te zagen en deze naar beneden toe te kantelen, komt de heupkop automatisch dieper in de heupkom te liggen. Hierdoor wordt het gewricht stabiel en voorkomen we artrosevorming.
Deze techniek werkt alleen bij jongen honden voordat er artrose gevormd is. Daarom wordt dit in de regel alleen gedaan bij dieren jonger dan 1 jaar. Hoe jonger, hoe beter. Want hoe jonger de hond is, hoe minder kans op artrose. Als er reeds artrose gevormd is heeft deze operatie geen effect meer. Dit omdat de pijn ook na kantelen aanwezig blijft. De kosten van een dergelijke operatie bedragen circa €1850,- afhankelijk van het gewicht van de hond.
Als tweede optie kan men ervoor kiezen het volledige heupgewricht te vervangen. Dit kan ook gedaan worden indien er al (erge) artrose is. De kosten van een dergelijke ingreep zijn echter behoorlijk. Men moet rekenen op zo’n €3500,- per heup.
Conclusie
Heupdysplasie is een erg vervelend en nog steeds geregeld voorkomend probleem. Er zijn vele behandelingsmogelijkheden, echter, als dierenarts zien we het liefst dat door een goed fokbeleid deze aandoening niet meer zal voorkomen. Overweegt u om een pup aan te schaffen, en dan met name van een groot hondenras (>30kg volwassen gewicht). Laat u dan goed informeren of er HD voorkomt bij het ras. Indien dit zo is, zorg er dan voor dat de ouderdieren en de grootouderdieren getest zijn op HD en het liefst HD-vrij zijn